Informacje ogólne, uprawa i sadzenie
Aronia (Aronia melanocarpa (Michx.) Elliott) – to czarnoowocowy gatunek krzewu pochodzący z Ameryki Północnej, gdzie występuje jako gatunek dziko-rosnący. W chwili obecnej rozpoznawanych jest kilkanaście odmian aronii. Jedną z nich jest Galicjanka wyselekcjonowana w Polsce. Oprócz aronii czarnej występuje również dwa inne gatunki: aronia czerwona i śliwolistna.
Charakterystyka:
Gatunek: Aronia czarna (czarnoowocowa) - Aronia melanocarpa (Michx.) Elliott
Rodzina: różowate
Rodzaj: aronia
Pokrój: długowieczny / wieloletni krzew osiągający wysokość około 2 m, wyjątkowo do 3 m i średnicę od 1,5-2m. Aby uzyskać formę drzewka można odpowiednio formować krzew lub szczepić aronię na podkładce z jarzębiny.
Liście: naprzemianległe, ciemnozielone, owalne, karbowane, długości do 6 cm. Jesienią barwa przez kolor pomarańczowy do bordowego.
Kwiaty: małe, białe, lekko różowe, gwiazdkowate, z czerwonymi pręcikami, zebrane po 20-30 szt. w formie baldachogrona głównie na krótkopędach.
Okres kwitnienia: w Polsce – druga połowa V, europa południowa – IV / V. Dzięki późnemu okresowi kwitnienia mróz rzadko ma możliwość uszkodzić kwiatostan.
Owoce: Młode owoce są koloru brunatno zielonego a dojrzałe jagody o barwie ciemnogranatowej, prawie czarnej, pokryte są delikatnym, meszkowatym nalotem. Owoce aronii mają średnicę ok. 10-14mm, waga 1,0-1,5g i podobnie jak owoce jarzębiny ułożone są w gronach. Jagody posiadają słodkawy, cierpki i aromatyczny smak miąższu zawierający ciemnoczerwony, silnie barwiący sok.
Okres dojrzewania: w Polsce – druga połowa VIII / początek IX. Na terenach Europy południowej okres dojrzewania może występować wcześniej. Owoce aronii dojrzewają równomiernie i są miękkie ale trwałe w transporcie i przechowywaniu. Okres produkcyjności plantacji wynosi ponad 20-25 lat. Roczna wydajność owoców z 1 krzewu to 10-15kg, średnio 15-20 ton/ha.
System korzeniowy: system korzeniowy jest gęsty o rozłożystej bryle, średnicy zbliżonej do średnicy krzewu, znajduje się płytko 0,5-0,8m pod powierzchnią ziemi z korzeniem głównym sięgającym głębokości 1-1,5m.
Szkodniki i choroby: aronia ma wyjątkowo wysoką odporność na choroby i szkodniki – więc nie wymaga chemicznej ochrony.
Uprawa i sadzenie: Aronia jest niezwykle łatwa w uprawie. Jest to roślina o bardzo małych wymaganiach glebowych. Może rosnąć praktycznie wszędzie, również na glebach V i VI klasy. Najkorzystniejszy odczyn gleby to lekko kwaśny do obojętnego pH = 5,5-7,0 choć bez trudu może rosnąć na glebie z odczynem alkalicznym. Aronia świetnie przystosowuje się do nowych zróżnicowanych warunków siedliskowych. Aronia bardzo dobrze rośnie na terenie suchym oraz z wysokim poziomem wód gruntowych (podmokłym). Akceptuje stanowisko słoneczne lub półcieniste. Roślina mrozoodporna - toleruje niskie temperatury sięgające nawet -35 °C.
Najbardziej produktywne są pędy od 2 do 5-6 lat. Aby zachować wysoką wydajność i jakość owocowania oraz dobrą kondycję krzewów należy systematycznie wycinać starsze i słabe pędy. Wycinanie pędów wykonuje się jesienią po owocowaniu lub wiosną przed okresem kwitnienia.
Najlepszy termin sadzenia roślin to okres jesieni tj. miesiące październik-listopad (do zimy). Dopuszczalne jest również sadzenie wczesną wiosną, jednak przy zachowaniu staranności i zalecane jest kilkukrotne podlewanie roślin tuż po posadzeniu.
Aronia jako roślina barwna z białym gęstym kwiatostanem wiosną, granatowymi / czarnymi owocami w kształcie gron jarzębiny w drugiej połowie lata oraz kolorowymi liśćmi jesienią (czerwone, bordowe, pomarańczowe) - może być uprawiana jako roślina ozdobna ze względu na szczególne walory dekoracyjne.
